De mobiliteitstransitie raakt iedereen. Van autogebruiker tot fietser, van reiziger tot buurtbewoner. Overheden staan voor grote keuzes: hoe zorgen we voor bereikbare steden en dorpen, terwijl we ook ruimte creëren voor gezonde, duurzame en leefbare omgevingen? Hoe combineren we investeringen in infrastructuur met rechtvaardige toegang tot vervoer?

De mobiliteitstransitie draait om meer dan techniek en doorstroming. Het is een maatschappelijke opgave waarbij de waarden van inwoners — over veiligheid, bereikbaarheid, duurzaamheid, leefomgeving en inclusie — steeds zwaarder wegen.

Populytics ondersteunt overheden bij het ontwikkelen van mobiliteitsbeleid dat aansluit bij wat inwoners écht belangrijk vinden. Dat doen we met onze wetenschappelijk onderbouwde Participatieve Waarde Evaluatie (PWE) methode. Hiermee betrekken we inwoners actief bij beleidsvraagstukken en laten we zien hoe zij verschillende opties en investeringen waarderen. Zo helpen we overheden bij het maken van transparante, gedragen keuzes in complexe mobiliteitsdilemma’s.

We hebben in de afgelopen jaren gewerkt aan diverse mobiliteitsvraagstukken, van nationale bereikbaarheid tot parkeren in stad.

Nationale mobiliteitsvraagstukken

• Nationale raadpleging bereikbaarheid: 10.000 Nederlanders dachten mee over toekomstige investeringen in bereikbaarheid. Een onderzoek in opdracht van Ministerie IenW, 2024.
• Raadpleging over de Lelylijn: 11.000 Nederlanders gaven advies over de mogelijke spoorverbinding tussen de Randstad en het Noorden van Nederland. Een onderzoek in opdracht van Projectgroep Lelylijn, 2024.
• Inwonersraadpleging over de Oude Lijn en de stationsgebieden: 7.400 inwoners gaven advies over belangrijke keuzes rond het spoor tussen Leiden en Dordrecht en de stationsgebieden. Een onderzoek in opdracht van de gezamenlijke overheden langs de Oude Lijn, 2024.

Regionaal en lokaal maatwerk

• Inwonersraadpleging Sijtwendetunnel: 671 omwonenden en weggebruikers dachten mee over oplossingen voor doorstroming en leefbaarheid rondom de Sijtwendetunnel. Een onderzoek in opdracht van Rijkswaterstaat, 2024.
• Inwonersraadpleging N65 Vught:1.753 inwoners gaven aan wat zij belangrijk vinden bij de herinrichting van de drukke verkeerscorridor door Vught. Een onderzoek in opdracht van Provincie Noord-Brabant en gemeente Vught, 2024.

Parkeerbeleid en leefomgeving

• Inwonersraadpleging Parkeerbeleid Haarlem: Een onderzoek in opdracht van Gemeente Haarlem, 2024. Lees meer over dit onderzoek op de website van de gemeente hier.
• Inwonersraadpleging over parkeren en de ruimte op straat in Gouda: 996 inwoners gaven advies over wat ze belangrijk vinden in de stad. Een onderzoek in opdracht van Gemeente Gouda. Lees over dit onderzoek in dit wetenschappelijke artikel.

Meer lezen?

• Mobycon over PWE en parkeerbeleid. Waarom PWE een eerlijker en transparanter gesprek over parkeerkeuzes mogelijk maakt.

In al onze trajecten kijken we verder dan alleen het ophalen van meningen. We zorgen ervoor dat beleidsmakers:

• Inzicht krijgen in de onderliggende waarden van inwoners;
• Zien hoe verschillende keuzes gewaardeerd worden;
• De resultaten kunnen gebruiken voor beleidsafwegingen, communicatie en verantwoording.

Bijvoorbeeld:

• De uitkomsten van de raadpleging over de Lelylijn zijn verwerkt in het MIRT-advies aan de Tweede Kamer.

Ben je beleidsmaker bij een gemeente, provincie of ministerie of een andere organisatie en wil je meer weten? Neem contact met ons op via het contactformulier onderaan de pagina of mail Martijn de Vries.

Overheden integreren brede welvaart steeds vaker in beleid, ondersteund door raamwerken en afweegkaders van het CBS en diverse planbureaus. Het doel is een evenwichtiger samenleving waarin ‘alles wat van waarde is’ centraal staat, in plaats van enkel economische groei. Toch blijft het een uitdaging om concrete beleidskeuzes op brede welvaartsindicatoren te baseren. Er zijn tot op heden vooral macro-economische raamwerken ontwikkeld, die beperkt handvatten bieden bij het maken van beleidskeuzes tussen concrete projecten of beleidsalternatieven. Hierdoor vallen beleidsmakers vaak terug op traditionele economische afwegingskaders. Om brede welvaart afwegingen rondom concrete beleidskeuzes te faciliteren heeft Populytics een innovatieve aanpak ontwikkeld: brede welvaart waardering. 

Populytics helpt overheden sinds 2021 bij het vormgeven van beleid op basis van wat inwoners waardevol vinden. Dit doen we door op grote schaal burgers te betrekken bij beleidsevaluaties. Hierbij maken we gebruik van innovatieve keuze-experimenten, zoals Discrete Keuze-Experimenten (DKE) en Participatieve Waarde Evaluaties (PWE). Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat beide methoden gebruikt kunnen worden om brede welvaartseffecten van beleidskeuzes in kaart te brengen.

Samen met het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) onderzoeken we in de tweede helft van 2025 hoe Nederlanders allerlei brede welvaartseffecten van mobiliteitsbeleid afwegen. Dit onderzoek is een vervolg op de succesvolle pilot studie die we in 2024 deden in samenwerking met de Vervoerregio Amsterdam.

Doel: een afwegingskader ontwikkelen dat gemeenten en andere overheden kunnen gebruiken om de brede welvaartseffecten van concrete mobiliteit projecten af te wegen, op basis van voorkeuren van inwoners.

Klankbordgroep: geïnteresseerde gemeenten kunnen deelnemen aan de klankbordgroep. Interesse? Vul het contactformulier onderaan de pagina in. Dit is wat deelname aan de klankbordgroep oplevert:

• Meedenken over de selectie en uitwerking van relevante brede welvaartsindicatoren.
• Leren hoe u brede welvaart kan integreren in concrete beleidskeuzes.
• Toetsen in hoeverre de resultaten van het onderzoek aansluit bij uw beleidspraktijk.

Inspirerende casus: Brede welvaart bij de Vervoerregio Amsterdam

In 2024 onderzocht Populytics samen met de Vervoerregio Amsterdam in hoeverre het mogelijk is om 9 verschillende brede welvaartseffecten te waarderen. We gebruikten de Nobelprijs winnende Discrete Keuze Experimenten (DKE) methode. In totaal maakten bijna 5.000 inwoners en reizigers 5x een keuze tussen twee projecten, waarbij de brede welvaartseffecten telkens varieerden. Dit onderzoek leverde kengetallen op die kunnen worden gebruikt om 9 brede welvaartseffecten van projecten van de Vervoerregio af te wegen. Dit zijn unieke kengetallen die wereldwijd nog niet eerder zijn vastgesteld en ze vormen de basis voor een brede welvaart afwegingskader.

🔗 Lees hier de uitgebreide casusbeschrijving

De Participatieve Waarde Evaluatie (PWE) is een participatiemethode die Populytics vaak inzet om mensen te betrekken bij beslissingen die hen gaan raken. De methode is ontwikkeld en gevalideerd door wetenschappers, onder meer door onze oprichters Shannon Spruit en Niek Mouter.

De essentie van een PWE-raadpleging is om deelnemers in een online omgeving op de stoel van de besluitvormer te zetten. Deelnemers ervaren in de PWE een beleidsdilemma van een politicus, bestuurder of directeur. Ze zien realistische beleidsopties die een besluitvormer overweegt en de beperkingen die er zijn. Wat adviseren als zij in de schoenen van een besluitvormer zouden staan? Vervolgens motiveren ze hun advies. Daarna beantwoorden deelnemers open vragen waarin zij eigen ideeën kunnen aandragen en zorgen en kansen kunnen noemen.

Door mee te doen aan de raadpleging begrijpen deelnemers beter de complexiteit van de beleidskeuze. En de resultaten stellen beleidsmakers en besluitvormers in staat om hun keuzes beter aan te sluiten op voorkeuren, waarden en zorgen van deelnemers.

PWE wordt steeds vaker wordt ingezet o.a. door ministeries, provincies, gemeenten en de Tweede Kamer om inwoners te betrekken bij overheidsbeleid. Maar PWE wordt ook gebruikt door bedrijven om werknemers te betrekken bij beleidskeuzes.

Het overkoepelende idee van een PWE-raadpleging is om ‘de tekentafel’ en ‘de keukentafel’ met elkaar te verbinden. Of natuurlijk ‘de directietafel’ en de ‘werkvloer’ als je een PWE inzet om werknemers te betrekken.

Enerzijds zien deelnemers (de keukentafel) welke afwegingen de besluitvormers moeten maken. Vanuit dit perspectief laten zij in hun advies weten aan de beleidsmakers wat zij het meest belangrijk vinden. Na het deelnemen aan een PWE-raadpleging begrijpen zij de situatie van de beleidsmaker beter.

Anderzijds krijgen beleidsmakers (de tekentafel) overzichtelijke adviezen vanuit soms wel duizenden keukentafels. Een PWE-raadpleging stelt beleidsmakers in staat om hun keuzes zo goed mogelijk te laten aansluiten bij de waarden, voorkeuren en zorgen van inwoners.

• Schaalbaar: Heel Nederland of een hele organisatie kan meedoen.
• Efficiënt: In slechts 20-30 minuten betrek je burgers. En dat vanaf enkele euro’s per deelnemer.
• Representatief & inclusief: Door de lage participatiedrempel doet een grote en diverse groep burgers mee. Op een moment dat voor hen uitkomt.
• Wetenschappelijk gevalideerd: Onze gestructureerde methode wordt gevoed met het meest recente wetenschappelijke onderzoek.

De Participatieve Waarde Evaluatie (PWE) is ontwikkeld door de TU Delft, VU Amsterdam en ITS Leeds. Meer wetenschappelijke achtergronden over deze methode vind je hier.

Op vraag van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat schreven we een uitgebreide handreiking (e-book) over de methode.

eBook – Participatieve Waarde Evaluatie (PWE)

Onze methode

Wevaluate is gebaseerd op een wetenschappelijke methode. De kern van deze methode is dat je de burger in een online omgeving op de stoel van de besluitvormer zet:

• Schaalbaar. Want heel Nederland kan meedoen.
• Efficiënt. Want in slechts 20-30 minuten betrek je burgers. En dat vanaf enkele euro’s per deelnemer.
• Representatief & inclusief. Want door de lage participatiedrempel doet een grote en diverse groep burgers mee. Op een moment dat voor hen uitkomt.
• Wetenschappelijk gevalideerd. Want onze gestructureerde methode wordt gevoed met het meest recente wetenschappelijke onderzoek.